ارتودنسی چیست ؟
مقاله ی زیر به تمام سوالات شما در مورد ارتودنسی پاسخ میدهد .
فهرست مطاب این صفحه:
- ارتودنسی دندانی چیست؟
- متخصص ارتودنسی کیست؟
- متخصص ارتودنسی یا دندانپزشک عمومی؟
- انواع ارتودنسی
- ارتودنسی ثابت
- ارتودنسی نامرئی
- ارتودنسی لینگوال یا پشت دندان یا زبانی
- ارتودنسی سرامیکی
- ارتودنسی دیمون
- ارتودنسی متحرک
- چه زمانی به ارتودنسی نیاز داریم؟
- سن درمان ارتودنسی
- بهترین سن درمان ارتودنسی
- مدت زمان درمان ارتودنسی
- ارتودنسی با کشیدن دندان
- ارتودنسی بدون کشیدن دندان
- ارتودنسی با کشیدن بهتر است یا بدون کشیدن دندان؟
- آیا بعد از ارتودنسی دندانها به حالت اول بر میگردند؟
- نگهدارنده ی ارتودنسی چیست؟
- انواع نگهدارنده ی ارتودنسی
- قیمت درمان ارتودنسی
- چرا قیمت درمان های ارتودنسی متفاوت است؟
- مینی اسکروی ارتودنسی چیست؟
- ارتوسرجری (ارتودنسی + جراحی) چیست؟
- آیا جراحی فک خطرناک است؟
- آیا ارتودنسی درد دارد؟
- ارتودنسی در افراد سیگاری
- مدارک لازم برای درمان ارتودنسی
- مراحل درمان ارتودنسی
- ارتودنسی فوری چیست؟
- آیا ارتودنسی باعث خرابی دندان ها می شود ؟
- درمان ارتودنسی برای مکیدن پستانک و انگشت
- کش های ارتودنسی چیست؟
- ارتودنسی خارج دهانی یعنی چه؟
ارتودنسی دندان چیست؟
از نظر لغوی ارتودنسی از دو ریشه ی ارتو، و دنسی ،تشکیل شده است. ارتو یعنی صاف کردن و دنسی یعنی دندان . اما این تعریف بسیار سطحی است و ارتودنسی علم و تخصص بسیار وسیعی است و در بیشتر موارد درمانهایی که در حیطه ی ارتودنسی انجام می شوند به قدری حیرت انگیزند که فقط میتوان آنها را معجزه نامید.
ارتودنسی اولین شاخه ی تخصصی در علم دندانپزشکی و دومین تخصص در کل دنیای پزشکی هست.و همین قدمت و مقبولیت و تداوم ارتودنسی نشان میدهد که لبخند جذاب با دندانهای مرتب، از دیر باز دغدغه ی انسانها بوده است
متخصص ارتودنسی کیست؟
دوره ی دندانپزشکی عمومی ۶ سال طول میکشد و بعد از پایان آن آزمون تخصصی دندانپزشکی برگزار می شود .
دندانپزشکی حدود ۱۱ رشته ی تخصصی دارد که ارتودنسی بر صدر این رشته ها قرار گرفته است.
سالانه بهترین رتبه های آزمون تخصصی و تقریبا تمام رتبه های تک رقمی ،ارتودنسی را به عنوان رشته ی تخصصی خود انتخاب میکنند.دوره ی تخصصی ارتودنسی ۳_۴ سال است. بعد از گذراندن این دوره ،
فارغ التحصیلان در آزمون بورد تخصصی شرکت میکنند و در صورت قبولی در آزمون کتبی و عملی بورد ،
می توانند از واژه ی “دارای بورد تخصصی ” استفاده کنند . همچنین فقط کسانی میتوانند به عنوان هیات علمی در دانشگاه فعالیت کنند که “بورد تخصصی”داشته باشند .
همه چیز در مورد ارتودنسی دندانها
متخصص ارتودنسی یا دندانپزشک عمومی ؟
در دوره ی عمومی دندانپزشکی ،درمان ارتودنسی به دانشجویان آموزش داده نمی شود و فقط مقدمات ارتودنسی تدریس می گردد. لذا درمان ارتودنسی بسیار تخصصی است و بیمار باید حتما به متخصص ارتودنسی مراجعه کند نه دندانپزشک عمومی . از کجا بدانیم دندانپزشکی که مراجعه کرده ایم متخصص ارتودنسی است ؟
توجه کنید صرفا نوشتن واژه ی ارتودنسی یا دندانپزشک ارتودنسی دلالت بر متخصص ارتودنسی بودن نمی کند .
بلکه باید حتما در مهر و سربرگ پزشک “متخصص ارتودنسی” قید شود .
انواع ارتودنسی
به طور کلی ارتودنسی به دو نوع کلی ثابت و متحرک تقسیم می شود . ارتودنسی ثابت از براکت (مشابه نگین های دندان )
وسیم تشکیل می شود و علت اینکه هنوز به ارتودنسی ، سیم کشی دندان گفته می شود همین است و توسط بیمار قابل گذاشتن و برداشتن نیست ، یعنی کاملا ثابت و بدون حرکت است .
ارتودنسی متحرک همانطور که از نامش پیداست توسط بیمار قابل گذاشتن و برداشتن است و به دندانها متصل نمی شود .
ارتودنسی ثابت
ارتودنسی ثابت معمولا در افراد بالای ۱۲ سال انجام می شود . در این نوع ارتودنسی،براکت ها توسط چسب مخصوص ارتودنسی (کامپوزیت)به دندانها چسبانده می شوند. خوشبختانه امروزه سایز براکت ها
ی ارتودنسی بسیار کاهش یافته است و فقط از فاصله ی نزدیک قابل رویت هستند .
ارتودنسی نامرئی
ارتودنسی معمولی که با براکت های فلزی انجام می شود ارتودنسی مرئی است .ارتودنسی نامرئی به هر نوع ارتودنسی غیر قابل دید یا کمتر قابل دید اطلاق می شود . مانند : ارتودنسی با clear aligner ها ، ارتودنسی با براکت های سرامیکی ، ارتودنسی لینگوال
ارتودنسی لینگوال
در ارتودنسی لینگوال،پشت دندانی یا زبانی همان سیم و براکت های فلزی در سطح پشتی دندانها و به طرف زبان قرار میگیرند ، علیرغم تبلیغات وسیع در این زمینه :هنوز استفاده از ارتودنسی لینگوال رایج نشده است زیرا تحمل آن حجم از براکت و سیم در داخل دندانها و در تماس با زبان برای بیمار مشکل است .
ارتودنسی سرامیکی
نوع جدیدی از براکت های ارتودنسی از جنس سرامیک شفاف هستند . همچنین سیم های بی رنگ یا سفید وجود دارند که در ترکیب با براکت های سرامیکی کاملا نا مرئی می شوند و ارتودنسی بیمار فقط از فاصله بسیار نزدیک چند سانتی متری قابل مشاهده می باشد .
ارتودنسی دیمون
انواع براکت های خود کیپ شونده وجود دارند که براکت های دیمون یکی ار آنهاست . انواع مرئی و نا مرئی این براکت ها دردسترس هستند . استفاده از ارتودنسی دیمون برای متخصص ارتودنسی راحت تر از ارتودنسی معمولی با براکت فلزی است . زیرا نیازی به حلقه های الاستومری(اورینگ)دور براکت ها نیست و براکت خود به خود کیپ می شود . در بعضی مقالات گفته شده استفاده از ارتودنسی دیمون نیاز به کشیدن دندان در ارتودنسی را کاهش می دهد و طول درمان را کم میکند .
ارتودنسی متحرک
انواع ارتودنسی متحرک وجود دارد که توسط بیمار جایگذاری شده و برداشته می شود . مانند : پلاک های متحرک، ارتودنسی خارج دهانی (مثل هدگیر و چانه بند و فیس ماسک ) ، الانیر های شفاف و پلاک های متحرک که برای درمان مشکلات فکی به کار می روند و دستگاه های فانکشنال نام دارند .
ارتودنسی فک یا ارتوپدی چیست؟
انواع ناهنجاری های فکی شامل کوچکی و بزرگی فک بالا یا یا پایین وجود دارند . درمان این ناهنجاری های فکی تا فبل از پایان سن رشد با ارتودنسی انجام می شود که ارتوپدی فک نام دارد ، در درمان ناهنجاری های فک کلید طلائی درمان مراجعه به موقع بیمار به متخصص ارتودنسی است .
چه زمانی به ارتودنسی نیاز داریم؟
زمانیکه مشکلات واضح فکی مثل بزرگی یا کوچکی فک بالا یا پایین وجود دارد، یا اینکه فک بالا و پایین خیلی عقب رفته یا خیلی برآمده اند و زمانیکه مشکلات دندانی مثل نامرتبی دندانها، عدم رویش تعدادی دندان، دندانهای نهفته ،دندانهای فاصله دار و… وجود دارند.
بیماران دارای مشکلات سندرمی ناحیه ی فک و دهان و همچنین بیماران شکاف لب و کام نیز برای درمان مشکلات فکی دندانی خود باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کنند .
سن درمان ارتودنسی
درمان ارتودنسی محدودیت سنی ندارد.اولین سن مراجعه کودک برای ویزیت توسط متخصص ارتودنسی ۶_۷ سالگی است ،زمانیکه اولین دندانهای دائمی روییده باشند . بهترین سن درمان ارتودنسی ثابت حوالی سن دوازده سالگی است انجام درمان ارتودنسی تا سنین میانسالی هم ممکن است و داشتن دندانهای مرتب و منظم در هر سنی امکانپذیر است .
بهترین سن درمان ارتودنسی
بهترین سن درمان ناهنجاری های فکی قبل از اتمام رشد بیمار است . بهترین سن درمان ناهنجاری های فک بالا قبل از ۱۰ سالگی است. بهترین سن درمان ناهنجاری های فک پایین حوالی سن بلوغ کودک می باشد . بهترین سن درمان ارتودنسی ثابت حوالی سن ۱۲ سالگی می باشد که دندانهای شیری ریزش کرده اند و تمام دندانهای دائمی (به جز دندانهای عقل ) رویش یافته اند . اما این به آن معنی نیست که انجام درمان محدود به این سنین باشد . بلکه در هر سنی باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کرد و برای درمان صحیح و مناسب سن خود مشاوره دریافت کرد.
مدت زمان درمان ارتودنسی
باور قدیمی این است که میانگین درمان ارتودنسی ۲ سال است . امروزه با تکنیک های جدید ارتودنسی زمان درمان در بعضی درمان ها به ۶ ماه هم کاهش یافته است . اما باید توجه داشت مشکلات بعضی بیماران پیچیده است و نیاز به چندین سال زمان دارد ،مانند بیمارانی که دندانهای متعدد آنها در فک نهفته است و باید با ارتودنسی به محل خود در فک هدایت شوند .
ارتودنسی با کشیدن دندان
زمانیکه شدت مشکل ارتودنسی بیمار به گونه ای باشد که حل مشکلات ارتودنسی نیاز به کشیدن دندان دارد ، ارتودنسی با کشیدن دندان انجام می شود .جای نگرانی وجود ندارد زیرا محل دندان کشیده شده کاملا پر خواهد شد و هیچ فضای خالی باقی نمی ماند.
ارتودنسی بدون کشیدن دندان
گاهی شدت مشکل بیماراندک است و بدون کشیدن دندان می توان دندانها را مرتب کرد .
یا اینکه لب بیمار نازک است و با کشیدن دندان لب عقب رفته می شود . در این موارد از تکنیک های جایگزین کشیدن جهت به دست آوردن حداکثر زیبایی ممکن استفاده می شوند.
ارتودنسی با کشیدن بهتر است یا بدون کشیدن دندان ؟
گاها بیماران فکر میکنند دکتری که میگوید ارتودنسی بدون کشیدن دندان انجام می دهد ،بهتر است . اما واقعیت این است که برای هر بیمار بر اساس نوع مشکل دندانی و ظاهر صورت وی باید درمانی که درست تر است انجام شود و هرکدام از درمانهای بدون کشیدن و با کشیدن دندان در بیماران مخصوص به خود کاربرد دارد.
آیا بعد از ارتودنسی دندانها به حالت اول بر میگردند؟
میزان پایداری نتایج درمان ارتودنسی ارتباط مستقیمی با همکاری بیمار دارد. بیمار باید به توصیه های متخصص ارتودنسی درباره استفاده از نگهدارنده ها عمل کند .
در مرکز ارتودنسی ما بیمار بعد از درمان به حال خود رها نمی شود و در ویزیت های ۲ ماهه و ۶ ماهه به مطب مراجعه میکند.
نگهدارنده ی ارتودنسی چیست؟
بعد از پایان درمان ارتودنسی، دندانها تا ۱ سال در جای خود قابلیت جابجایی دارند ،پس علی الخصوص درسال اول بعد از درمان نیاز جدی به ابزاری است که دندانها را در جای خود ثابت کند که به آن نگهدارنده می گویند .
انواع نگهدارنده ی ارتودنسی
نگهدارنده ی ارتودنسی هم می تواند به ۲ صورت ثابت و متحرک باشد . در مطب ما معمولا برای فک بالا ، پلاک متحرک و برای فک پایین نگهدارنده ی ثابت استفاده می شود.
قیمت درمان ارتودنسی
هزینه ی درمان ارتودنسی رنج وسیعی دارد که بر اساس پیچیدگی مشکل بیمار و نوع ارتودنسی مورد نیاز تعیین می شود.لذا تعیین تعرفه ی درمان با ویزیت متخصص ارتودنسی مشخص می شود .خوشبختانه هزینه ی ارتودنسی در مطب ما اقساطی می باشد .
چرا قیمت درمانهای ارتودنسی متفاوت است؟
بر اساس نوع درمان مورد نیاز بیمار، هزینه های درمان بر آورد می شوند. درمان ها در سن پایین که معمولا با پلاک متحرک انجام می شود هزینه ی کمتری دارد. ارتودنسی نامرئی نسبت به سایر انواع ارتودنسی گرانتر است .
مینی اسکروی ارتودنسی چیست؟
مینی به معنای کوچک و اسکرو به معنی پیچ است. مینی اسکروی ارتودنسی ،ایمپلنت کوچکی است که در بعضی بیماران جهت دستیابی به نتایج ایده آل درمان استفاده می شود . مینی اسکرو توسط متخصص ارتودنسی یا متخصص لثه در فک بیمار قرار داده می شود . و جز پیشرفت های جدید در علم ارتودنسی است . که در بعضی موارد نیاز به جراحی فک و یا جراحی های پیچیده را رفع می کند .
ارتوسرجری (ارتودنسی+جراحی) چیست؟
در بیمارانی که سن رشد آنها به پایان رسیده است و ناهنجاری فکی دارند ارتو سرجری انجام می شود یعنی ابتدا درمان ارتودنسی قبل از جراحی انجام می شود سپس بیمار جهت جراحی فک به جراح فک و صورت مراجعه میکند و بعد از عمل فک ،ارتودنسی پس از جراحی ادامه می یابد که معمولا ۶ ماهه به پایان می رسد.
آیا جراحی فک خطرناک است؟
جراحی فک مثل انجام هر جراحی دیگری در بدن مزایا و معایب خود را دارد. مزیت آن بدست آوردن زیبایی صورت و فک است و از جمله معایب آن بی حسی موقتی احتمالی در برخی نواحی جراحی شده است .
آیا ارتودنسی درد دارد؟
بله! اما خبر خوش این است که امروزه با وسایل جدید ارتودنسی نیروی بسیار ملایمی به دندانها وارد می شود و بیمار فقط روز اول شروع درمان و روز های ویزیت ماهانه ممکن است درد احساس کند . البته میزان این درد در مقایسه با سایر اعمال دندانپزشکی مثل عصب کشی یا جراحی دندان عقل بسیار کمتر است .
ارتودنسی در افراد سیگاری
استعمال سیگارتمام ابعاد زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد.افراد سیگاری مستعد بیماری لثه و پوسیدگی دندانها هستند.چون رعایت بهداشت دهان و دندان در طی درمان ارتودنسی بسیار مهم است بهتر است بیمار پس از ترک سیگار به انجام ارتودنسی اقدام کند . همچنین چون سیگار خونرسانی بافتها را کاهش می دهد سرعت حرکت دندان در طی ارتودنسی در افراد سیگاری کاهش می یابد.اما نمیتوان گفت ارتودنسی در افراد سیگاری ممنوع است .
مدارک لازم برای درمان ارتودنسی
انجام هر کاری مقدمات خاصی دارد ،در این مقاله با مدارک لازم جهت درمان ارتودنسی آشنا میشوید
رادیوگرافی های دندانی پانورامیک: علت تهیه ی این رادیوگرافی ها عبارتنداز:ارزیابی فقدان مادرزادی دندانها،دندانهای اضافه،سلامت دندانهای دائمی ،ضربه به دندانها،تعیین سن دندانی،آنالیز فضای مورد نیاز برای جا دادن دندانها،ارزیابی تحلیل ریشه،بررسی وجود و وضعیت دندانهای عقل
رادیوگرافی سفالومتری: علل تهیه ی آن عبارتنداز:ارزیابی روابط جمجمه و فکها،ماتریکس بافت نرم،طبقه بندی الگوی صورتی،پیشگویی رشد و تکامل،مانیتور روابط اسکلتی و دندانی،جستجوی شرایط پاتولوژیک و ارزیابی تروما پس از آسیب های صورتی
فتوگرافی ارتودنسی: علل تهیه ی آن عبارتنداز:ارزیابی وضعیت کرانیوفاسیال و دندانی از نظر روابط و نسبت ها،ارزیابی نیمرخ بافت نرم و بالانس عضلانی،آنالیز نسبت های صورتی و ارزیابی تقارن،مانیتور پیشرفت درمان،ارزیابی و ثبت سریع روابط بافت های نرم و سخت،افزودن بعد رنگ به رکوردها،ثبت مراحل درمان بدون نیاز به قالبگیری،بهبود توانایى برای افراد عامه جهت مشاهده ی مشکلات و تغییرات.مزیت بزرگ این روش ،قابلیت مباحثه با والدین و بیمار درباره ی روند درمانی ارتودنسی می باشد.
مراحل درمان ارتودنسی
پس از آنکه بیمار ارتودنسی ویزیت شد ،مدارک قبل از درمان مثل قالب های دندانی ،رادیوگرافی و فتوگرافی تهیه شد ،ناهنجاری فکی و دندانی وی تشخیص داده شد و طرح درمان طرح ریزی شد ؛درمان آغاز میشود.
معمولا در جلسه ی اول درمان ،ابزار ارتودنسی در فک بالا نصب می شود.چند دلیل برای باند تک فک در جلسه ی اول وجود دارد :اول اینکه به بیمار زمان بدهیم تا به ارتودنسی عادت کند،دوم اینکه گاها شدت مشکل در فک مقابل کم است و زمان کمتری برای اصلاح نیاز دارد که میتواند در ماههای بعد به درمان ملحق شود.
از لحظه ای که سیم ارتودنسی به دندانها متصل میشود فرآیند درمان آغاز میشود.از همان روز اول دندانها شروع به مرتب شدن میکنند.معمولا مرتب شدن اولیه ی دندانها ۶ ماه طول میکشد و پس از آن اگر دندانی در بیمار کشیده شده باشد بستن فضاها آغاز میشود.
پس از اینکه دندانها در جای صحیح خود در فک قرار گرفتند مرحله ی نهائی درمان آغاز می شود که در این مرحله به کمک الاستیک ها(کش ها) ،که بیمار وظیفه ی تعویض روزانه و استفاده ی منظم از آنرا به عهده دارد،ارتباط بین دو فک کاملا تصحیح و دندانها ی دو فک با هم جفت یا چفت می شوند.پس از پایان درمان ارتودنسی ،وسایل ارتودنسی از دندانهای بیمار جدا می شود.اکنون زمان آغاز مرحله ی استفاده از نگهدارنده ها ی درمان یا ریتینرهاست.
ارتودنسی فوری چیست؟
متاسفانه گاهی در تبلیغات دندانپزشکی دیده می شود که از لمینیت برای مرتب کردن دندانها استفاده می شود و چون این کار در عرض چند ساعت انجام می شود نام ارتودنسی فوری بر آن می گذارند.یعنی دندانهای سالم را تراش می دهند و با اضافه کردن کامپوزیت ،آنها را مرتب جلوه می دهند.در حالیکه دندانهایی که تا این حد تراش بخورند قطعا در آینده نیاز به کشیدن خواهند داشت.
آیا ارتودنسی باعث خرابی دندان ها می شود ؟
باور غلط رایج بین مردم این است که ارتودنسی باعث پوسیدگی دندانها می شود اما چنین رابطه ی علت و معلولی وجود ندارد .بلکه حقیقت این است که هنمه ی انسانها اگر بهداشت دهان و دندان را رعایت کنند ،لثه و دندانهای سالمی خواهند داشت .در بیماران ارتودنسی به علت اضافه شدن ابزار ارتودنسی روی دنداها و ایجاد محلهای تجمع غذا،رعایت بهداشت اهمیت بیشتری پیدا میکند.
درمان ارتودنسی برای مکیدن پستانک و انگشت
در نوزادان و اوایل کودکی، مکیدن غیر تغذیه ای به عنوان یک وضعیت نرمال در نظر گرفته می شود. و به هیچ عنوان نباید کودک را در این سنین از این عادت محروم کرد،زیرا ممکن است سبب مشکلات عاطفی در وی شود.
در اکثر کودکان نیاز به مکیدن غیر تغذیه ای تا سن ۳ سالگی برطرف می گردد.
روانشناسان معتقدند کودکانی که در وراء این سن به مدت طولانی به چنین عادتی ادامه می دهند یک مشکل عاطفی یا روانشناسی زمینه ای دارندیعنی یک علت روانشناختی باعث می شود به عادت مکیدن غیر تغذیه ای پناه آورند.
عادات طولانی مدت میتواند دارای اثرات مضر روی تکامل دندانها باشد.میزان این تاثیرات از کودکی به کودک دیگر متفاوت است.
نکته ی مهم این است وقتی کودک را برای درمان نزد متخصص ارتودنسی میبریم ،مداخله ی درمانی را به عنوان تنبیه در نظر نگیرد.
اصول کلی که در درمان کودکان با عادت مکیدن طولانی مدت باید لحاظ شود این است که آمادگی ذهنی در ذهن کودک ایجاد شود و با جایزه تشویق شود .متخصص ارتودنسی در صورت نیاز کودک، دستگاه ویژه ی ارتودنسی جهت ترک عادت به وی می دهد
کش های ارتودنسی چیست؟
حلقه کشی معمولاً برای بهبود موقعیت دندانهای دو فک مقابل استفاده میشود. همچنین از حلقه کشی برای کمک به بستن فاصله بین دندانها و یا اطمینان از بسته ماندن فاصله در هنگام حرکت دندانها استفاده میشود. یکی دیگر از کاربردهای حلقه کشی در براکت بهبود وضعیت خط میانی لبخند و کراس بایت است.
الاستیک یک حلقه کشی کوچک ساده است که به نگینهای براکت وصل میشود. برای وصل شدن حلقه کشی به نگین براکت باید نگین براکت حاوی یک قلاب کوچک باشد. از آنجایی که حلقه کشی ثابت نیست، بیمار خود میتواند آن را در بیاورد و در صورت لزوم تعویض نماید. تعویض مرتب کش ارتودنسی برای کارایی آن و پیشرفت درمان لازم است.
ارتودنسی خارج دهانی یعنی چه؟
وقتی که بیمار در سن زیر ١٢ سال باشد ممکن است متخصص ارتودنسی برای اصلاح ناهنجاری دندانی فکی از ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی استفاده کند.گاهی استفاده از این وسائل جلوی جراحی فک در سنین بزرگسالی را میگیرد.
مثلا ساعات استفاده از این وسائل معمولا ١٢ تا ١۶ ساعت در روز است.
وسائل خارج دهانی که برای اصلاح جلو بودن فک و دندانهای فک بالا استفاده میشوند “هد گیر”نام دارند.
وسائل خارج دهانی که برای درمان عقب بودن و کوچکی فک بالا استفاده میشوند “فیس ماسک”نام دارند.
وسائل خارج دهانی که برای تصحیح بزرگی یا جلو بودن فک پایین استفاده می شوند”چین کاپ”نام دارند .
ساعت کاری: شنبه تا چهارشنبه 16 – 20